Niet alleen voor dertig wegprojecten, maar voor alle spoor-, hoofdvaar-, en hoofdwegen wordt de besluitvorming sneller en beter. De ministerraad heeft op voorstel van de ministers Eurlings van Verkeer en Waterstaat en Cramer van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer ingestemd met toezending aan de Tweede Kamer van een daartoe strekkende wetgevingsnota. Kern van de nota is een betere, snellere en zorgvuldiger besluitvorming doordat betrokkenen in een vroeg stadium de ideeën en belangen met elkaar afwegen. Daaruit volgt een beslissing waarop niet meer wordt teruggekomen. De versnelling die dat oplevert is onderdeel van de maatregelen om de besluitvormingstijd rond infrastructuur te halveren. Dit wetsvoorstel is, na de spoedwet wegverbreding, een tweede reactie op de adviezen van de commissie Elverding.
Besluiten over infrastructuur worden voorafgegaan door een verkenning. Het is nu onduidelijk waaraan een verkenning moet voldoen en waartoe deze moet leiden. Het gevolg is dat laat in het besluitvormingsproces nog steeds over fundamentele zaken als nut, noodzaak en budget wordt gediscussieerd. De verkenning wordt in de nieuwe Tracéwet vastgelegd. Per project wordt in een startbeslissing duidelijk gemaakt op welke wijze de verkenning wordt ingericht en hoe maatschappelijke organisaties en burgers bij de verkenning betrokken zijn. Op deze manier kan samen met belanghebbenden per project een passende verkenning worden gemaakt. In aanloop naar het wetsvoorstel zullen de spelregels voor participatie en inspraak nader worden ingevuld.
Een verkenning wordt tijdig afgesloten met een politieke voorkeursbeslissing dat bepaalt welk alternatief wordt uitgewerkt in een tracébesluit. Wanneer niet alleen een weg wordt aangelegd, maar het hele gebied wordt ontwikkeld, zal de besluitvorming over dit hele gebied gaan. Hierdoor hoeven er minder besluitvormingstrajecten te worden doorlopen. Ook de bepaling van de effecten van infrastructuur op de omgeving verandert. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van de ervaringen uit de spoedaanpak. Nieuw is een opleveringstoets waarbij na oplevering van het infra-project wordt gecontroleerd of de effecten van de infrastructuur niet de norm overstijgen. Indien dat wel het geval is, zullen extra maatregelen worden genomen.
Het streven van het kabinet is om het wetsvoorstel voor de nieuwe Tracéwet begin 2010 aan de Tweede Kamer toe te sturen. De voorbereiding van het wetsvoorstel zal nauw worden afgestemd met de crisis- en herstelwetgeving die in het aanvullende beleidsakkoord is aangekondigd. Na een behandeling in de Tweede en Eerste Kamer kan nog in deze kabinetsperiode de besluitvorming structureel worden versneld en verbeterd.